Rok Lema. Maszyna rysująca Michała Kowalczuka.

Machina. Messages Bizarres.

Zadziwiająca „machina” w nagrodzonym filmie Tomasza Gotfryda. Maszynę stworzył Michał Kowalczuk - informatyk, w głębi serca artysta. Maszyna jest zbudowana na poziomym blacie, napędzana przez silnik mechaniczny, tworzy układ wielu elementów. Rysunek jest graficznym przedstawieniem działania tego mechanicznego układu. Sam kreator twierdzi, że dokładny matematyczny opis jej działania jest po prostu niemożliwy, bo nie da się stworzyć modelu, który uwzględniłby wszystkie możliwe kombinacje ustawień mechanizmu. Powstające obrazy są zupełnie odmienne od grafik komputerowych. Rysunki Machiny i kreska jaką są rysowane, zawsze będą miały swój własny charakter.

Wielu z nas nasuwa się literackie skojarzenie z machinami Stanisława Lema: „Machiny myślące będą nam przedstawiały wyniki swoich rozważań teoretycznych, które my potrafimy, być może zastosować, ale których nie będziemy już w stanie zrozumieć.”[1]

Syn autora „Solaris” Tomasz Lem dostrzega w machinie Kowalczuka podobieństwo do projektów Leonarda da Vinci: „Jak wyglądałaby maszyny z rysunków Leonarda da Vinci, gdyby ich autor postanowił je zbudować? Na przykład latająca śruba wkręcająco się pionowo w powietrze? Myślę, że wystawa Maszyny autorstwa mego przyjaciela Michała Kowalczuka, zwanego przez wtajemniczonych Długim, to wyjątkowa okazja, aby doświadczyć podobnych emocji jakie towarzyszyłyby prezentacji maszyn Leonarda. A nawet emocji większych, bo w przeciwieństwie do powietrznej śruby, której prawa fizyki nie pozwoliłyby wznieść się w powietrze, Maszyna Długiego działa - i to jak! Wydaje mi się, że w oparciu o kółka i tryby udało się Długiemu stworzyć coś w rodzaju sztucznej, zębatej inteligencji doprawionej elementami losowymi. Bo czyż nie jest Maszyna Długiego poddanym hipnozie Artystą – Surrealistą, którego mechaniczne synapsy odsłaniają przed nami tajemnice psychografii?