Lonny Glaser – Wielka Przyjaciółka Polski
16 marca 2021r. w Wiedniu zmarła Lonny Glaser - Doktor honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego, organizatorka pomocy materialnej dla Polaków w czasach stanu wojennego, założycielka fundacji Janineum.
Przez 50 lat założony przez Nią Instytut umożliwiał polskim intelektualistom kontakty z zachodnim światem nauki i kultury. Dzięki temu Polska, choć była krajem zza Żelaznej Kurtyny uniknęła izolacji i marginalizacji i istniała w tożsamości Europy. Z pomocy oferowanej przez Janineum skorzystało ponad 6 tys. stypendystów z 27 krajów, z których aż 90 proc. pochodziło z Polski. W elitarnym gronie stypendystów – co wypowiadamy z dumą i wdzięcznością - są Patroni, Sympatycy i organizatorzy naszego konkursu, a idea „Wiednia w Krakowie” zrodziła się z naszych stypendialnych kontaktów i doświadczeń. Panią Lonny Glaser uważamy za „pra-inspiratorkę” tego przedsięwzięcia. Jej życie to piękny przykład przyjaźni polsko-austriackiej. Lonny Glaser urodziła się 18 stycznia 1925 r. w Bielsku-Białej, w majątku swoich dziadków. Rodzice mieszkali w Wiedniu, sama zamieszkała w nim w 1945 r. W 1957 r. założyła Instytut, który od 1975 r. nosił nazwę Janineum. W 50-letniej historii Instytut prowadził działalność na wielu płaszczyznach. W latach 1964-74 sprawował opiekę nad byłymi więźniami obozów koncentracyjnych, w latach 1980-84 sprowadził do Polski 94 transporty pomocy humanitarnej i leków, często nieosiągalnych w naszym kraju, a nawet umożliwił przeprowadzenie w Austrii operacji ratujących życie.
Myśl o stworzeniu takiej placówki zrodziła się u Lonny podczas spotkania z Prymasem Polski kard. Stefanem Wyszyńskim. Na pytanie, co Austria może zrobić dla Polski, Lonny usłyszała: „Nie musimy głodować, bo chleba i kartofli nam nie zabraknie. Ale zróbcie coś, aby przełamać naszą duchową izolację. Pomóżcie, by nasza inteligencja nie zerwała kontaktu z myślą i działaniami za żelazną kurtyną. Aby oddychać potrzebne nam jest powietrze”. Naukowy dorobek Instytutu to 900 książek i ponad dwa tysiące innych publikacji.
Lonny Glaser była wielokrotnie nagradzana prestiżowymi odznaczeniami.
W 1993 r. Rzeczpospolita Polska uhonorowała Ją Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski. Za zasługi na rzecz przezwyciężenia duchowego podziału Europy – otrzymała Nagrodę im. Kardynała Königa. W 2005 r. otrzymała medal zasługi Uniwersytetu Masaryka w Brnie, a w 2008 r. – doktorat honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie oraz odznakę honorową „za zasługi dla Republiki Austrii”.
Z okazji Jej 90. urodzin biskup Helmut Krätzl nazwał ją „architektką mostów pokoju ponad granicami narodowymi i wyznaniowymi”.
Wiedeń pożegnał Lonny Glaser 12 kwietnia 2021r. uroczystym Requiem żałobnym w wiedeńskiej katedrze św. Szczepana. Liturgii przewodniczył arcybiskup lubelski Stanisław Budzik. Obecna była ambasador RP w Wiedniu Jolanta Róża Kozłowska. Oprawę muzyczną przygotowali przyjaciele i byli stypendyści Janineum, m.in. Violetta Kowal (sopran), Grażyna Milan (wiolonczela) i Marek Kudlicki (organy).
Dzieło Lonny Glaser kontynuowała Anna Glaser, która od 1985 roku kierowała Instytutem Janineum.
